Angielskie przysłowie mówi: “zjedz jedno jabłko dziennie, a lekarz nie będzie ci potrzebny”. Najnowsze badania sugerują, że to nie jabłko, ale 37 truskawek dziennie może utrzymać nas w zdrowiu i młodości. Czy Wy też, tak jak my, czekacie z utęsknieniem na maj i truskawki? Jeśli tak, ten artykuł jest dla Was.
Fisetyna w żywności
Pewnie niewielu z Was słyszało o fisetynie. Jest to substancja chemiczna pochodzenia roślinnego, występująca w największym stężeniu właśnie w truskawkach. Poniżej przedstawiamy Wam jej zawartość w innych owocach i warzywach [1].
Naukowcy zajmujący się badaniem starzenia od pewnego czasu bardzo intensywnie badają właściwości fisetyny. Oczekiwano, że będzie ona działać równie dobrze, jak inne przeciwutleniacze – zmniejszać stan zapalny i zwiększać wydajność komórek. Jednak ostatnie badania wykazały, że działanie fisetyny jest o wiele potężniejsze niż ktokolwiek mógłby się spodziewać.
Fisetyna spowalnia proces starzenia
Jedną z głównych przyczyn starzenia się naszych organizmów jest starzenie komórkowe ( z ang. senescence), o którym więcej przeczytacie tutaj [3].
Starzejące się komórki znajdują się w każdym ogranie naszego ciała. Charakteryzują się zmienionym kształtem – są duże i często mają uszkodzone jądro komórkowe. Są także pozbawione możliwości podziału. Ale nie myślcie, że są bezużyteczne, okazuje się bowiem, że potrafią nam nieźle zaszkodzić. Wydzielają liczne związki, które mogą powodować m.in. chroniczny stan zapalny. Stan ten stopniowo pogarsza funkcjonowanie komórek zwiększając ryzyko chorób związanych z wiekiem [4].
Naukowcy zajmujący się problemem starzenia poszukują leków zwanych senolitykami. Substancje te mają za zadanie eliminację lub zniszczenie komórek starzejących się, co w efekcie może przyczynić się do opóźnienia procesu starzenia. Najnowsze badania wykazały, że fisetyna jest szczególnie silnym senolitykiem (czyli bardzo skutecznie eliminuje komórki “zombie”). W opublikowanym niedawno badaniu, naukowcy karmili starzejące się myszy normalną dietą oraz dietą bogatą w fisetynę i obserwowali oznaki starzenia się. Okazało się, że myszy, które jadły fisetinę żyły dłużej oraz miały znacznie mniej komórek starzejących się we krwi, wątrobie, nerkach, śledzionie i tkance tłuszczowej [5].
Fisetyna w badaniu klinicznym
Pozytywny wpływ fisetyny zaobserwowano także u starszych myszy. Obecnie trwa badanie kliniczne prowadzone przez Mayo Clinic w USA, które da odpowiedz, jak fisetyna wpływa na organizm ludzki [6]. Do czasu zakończenia badania klinicznego i opublikowania wyników warto jeść owoce i warzywa bogate w fisetynę, ponieważ jej spożywanie nie wiąże się z występowaniem skutków ubocznych. Wstępne badania sugerują, że dawka od 50 mg do 150 mg dziennie wydaje się być najbardziej korzystna, ale na ostateczne rekomendacje musimy jeszcze poczekać [7]. Okazuje się, że fisetyna ma także wpływ na wytwarzanie glutationu, najsilniejszej endogennej substancji przeciwzapalnej w naszym organizmie [5].
Fisetyna wykazuje właściwości przeciwnowotworowe
W badaniach przedklinicznych działanie fisetyny skutkowało zahamowaniem wzrostu komórek nowotworowych, poprzez wpływ na regulację cyklu komórkowego, indukcję apoptozy (śmierć komórki) oraz angiogenezę (tworzenie się nowych naczyń krwionośnych). Dla zdrowych komórek jej działanie nie jest na szczęście toksyczne [8].
W badaniach in vitro fisetyna powodowała zahamowanie podziałów w komórkach nowotworu: płuc, prostaty, pęcherza, piersi, jelita grubego, szyjki macicy, oraz w komórkach czerniaka i w komórkach białaczkowych. Jest ona także badana jako lek skojarzony z innymi chemioterapeutykami [9].
Fisetyna dla mózgu
Dane z badań przedklinicznych sugerują, że fisetyna może wzmacniać połączenia między komórkami mózgu, a także poprawiać pamięć [10]. Badania na modelach zwierzęcych choroby Alzheimera sugerują, że może obniżać poziom białka tau i beta-amyloidu. Są to substancje odkładające się w mózgu, których ilość koreluje z nasileniem objawów choroby. Ponadto, udowodniono, że fisetyna zmniejsza stan zapalny w układzie nerwowym, może chronić przed udarem, zapobiegać zaburzeniom pamięci, jak również łagodzić objawy depresji [11].
Wykorzystajmy więc najbliższe miesiące i jedzmy truskawki z ekologicznych upraw, jak najczęściej. Ich wysoka wartość odżywcza, zawartość witamin, antocyjanów, kwercetyny i katechiny czyni je prawdziwym skarbem [12]. Niestety, badanie porównujące właściwości świeżych i mrożonych truskawek wykazało, że w przeliczeniu na suchą masę, świeże owoce były znacznie lepsze pod względem aktywności przeciwutleniającej. Na szczęście w przypadku witaminy C, jej stężenie było porównywalne w owocach świeżych i mrożonych [13].
Bibliografia
1. Khan N, Syed D, Ahmad N, Mukhtar H. Fisetin: A Dietary Antioxidant for Health Promotion. Antioxid Redox Signal. 2013;19(2):151-162.
2. Kimira M, Arai Y, Shimoi K, Watanabe S. Japanese Intake of Flavonoids and Isoflavonoids from Foods. J Epidemiol. 1998;8(3):168-175.
3. Scudellari M. To stay young, kill zombie cells. Nature. 2017;550(7677):448-450.
4. Kuilman T, Michaloglou C, Mooi W, Peeper D. The essence of senescence. Genes Dev. 2010;24(22):2463-2479.
5. Yousefzadeh M, Zhu Y, McGowan S et al. Fisetin is a senotherapeutic that extends health and lifespan. EBioMedicine. 2018;36:18-28.
6. Alleviation by Fisetin of Frailty, Inflammation, and Related Measures in Older Women – Full Text View – ClinicalTrials.gov. Clinicaltrials.gov. https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT03430037. Published 2019. Accessed April 7, 2019.
7. Maher P. How fisetin reduces the impact of age and disease on CNS function. Frontiers in Bioscience. 2015;7(1):58-82.
8. Smith M, Murphy K, Doucette C, Greenshields A, Hoskin D. The Dietary Flavonoid Fisetin Causes Cell Cycle Arrest, Caspase-Dependent Apoptosis, and Enhanced Cytotoxicity of Chemotherapeutic Drugs in Triple-Negative Breast Cancer Cells. J Cell Biochem. 2016;117(8):1913-1925.
9. Lall R, Adhami V, Mukhtar H. Dietary flavonoid fisetin for cancer prevention and treatment. Mol Nutr Food Res. 2016;60(6):1396-1405.
10. Krasieva T, Ehren J, O’Sullivan T, Tromberg B, Maher P. Cell and brain tissue imaging of the flavonoid fisetin using label-free two-photon microscopy. Neurochem Int. 2015;89:243-248.
11. Kim S, Choi K, Cho S et al. Fisetin stimulates autophagic degradation of phosphorylated tau via the activation of TFEB and Nrf2 transcription factors. Sci Rep. 2016;6(1).
12. Basu A, Nguyen A, Betts N, Lyons T. Strawberry As a Functional Food: An Evidence-Based Review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2013;54(6):790-806.
13. Marques K, Renfroe M, B. Brevard P, Lee R, Gloeckner J. Differences in antioxidant levels of fresh, frozen and freeze-dried strawberries and strawberry jam. Int J Food Sci Nutr. 2010;61(8):759-769.
